Το 1975 στα Παλαιά Ρούματα Κισσάμου Χανίων, στη γειτονιά Αρχοντικά

Οι άνθρωποι και οι εργασίες εκείνης της εποχής στα Παλαιά Ρούματα

Το αλώνι είναι κυκλικός επίπεδος χώρος που χρησιμοποιoύνταν για το άλεσμα των δημητριακών (σιτάρι, κριθάρι,κλπ). Τα αλώνια κατασκευάζονταν σε ανοιχτά μέρη, υψώματα ή ρεματιές, σε μέρη δηλαδή όπου φυσάει δυνατός αέρας και βοηθάει στο λίχνισμα.

Το αλώνισμα γινόταν τον Ιούλιο μήνα (Αλωνάρης), σε μέρες ηλιόλουστες, για να είναι στεγνά τα δεμάτια σιταριού και να σπάζουν εύκολα.

Γέμιζαν όλο τον χώρο του αλωνιού με δεμάτια σιταριού. Έβαζαν ζεμένα 1 με 2  γαϊδούρια ή βόδια.

Τα ζώα με την βοήθεια του αλωνάρη βάδιζαν κυκλικά μέσα στο αλώνι και το βάρος των ποδιών τους έσπαζε τον καρπό των σιτηρών. Πολλές φορές χρησιμοποιούσαν τον βολόσυρο, μια ξύλινη σβάρνα, εμπρός λίγο στενότερη και λίγο ανυψωμένη για να κυλάει ευκολότερα πάνω στα στάχυα ενώ από κάτω υπήρχαν καρφωμένες κοφτερές πέτρες ή δόντια κοφτερά από λεπίδες σιδερένιες. Ο αλωνάρης πάνω στον βολόσυρο καθοδηγούσε τα ζώα και με το βάρος του πίεζε τον βολόσυρο για να γίνεται καλύτερα το αλώνισμα. Με τα δικράνια οι αλωνιστάδες γύριζαν ξανά και ξανά την καλαμιά, ώστε να μετετραπεί σε ψιλό άχυρο.

Με το πρώτο φύσημα του αέρα γινόταν το λίχνισμα. Δηλ. πετούσαν με ειδικά καρπολόγια το μίγμα άχυρου - σιταριού ψηλά. Ο αέρας παρέσυρε το άχυρο μακριά και άφηνε τους σπόρους του σιταριού να πέσουν στο αλώνι.

Κατόπιν κοσκίνιζαν με μεγάλο αραιό κόσκινο τον σωρό του σιταριού για να απομακρύνουν τα σκύβαλα (άχυρα) που έμεναν πάνω στο κόσκινο ενώ το καθαρό σιτάρι έπεφτε κάτω.

Το σιτάρι έμπαινε στην αποθήκη του σπιτιού, έτοιμο για άλεσμα και τα άχυρα χρησίμευαν σαν τροφή των ζώων.